Az Tehlikeli Sınıfta Faaliyet Gösteren ve 50’den Az İşçi Çalıştıran İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülükleri

(Palandöken Ortak Sağlık Güvenlik Birimi-Erzurum)

Az Tehlikeli Sınıfta Faaliyet Gösteren Ve 50’den Az İşçi Çalıştıran İşyerlerin de 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 38. Maddesi gereğince,  İş Sağlığı Güvenliği Yükümlülükleri 01.07.2016 tarihinde başlayacaktır. Bu kapsamda olan işyerlerinde işverenler 01.07.2016 tarihinden itibaren 6331 sayılı Kanunun 6. Maddesi gereği İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanı bulunduracaklardır.

BaşlıcaYükümlülükler:
İş Sağlığı ve Güvenliği Personeli Bulundurma Yükümlülüğü

01.07.2016 tarihi itibariyle 50’den az çalışanı olan “az tehlikeli” işyerlerinde çalışan başına aylık; 10 dakika iş güvenliği uzmanı, 5 dakika işyeri hekimi bulundurulacaktır.

Risk Değerlendirmesi

Risk Değerlendirmesi; işyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gereken çalışmaları ifade eder.

İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür.  Risk değerlendirmesi yapılırken yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumu da dikkat edilmesi gereken hususlar arasındadır.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün “Ofislerde Risk Değerlendirmesi Rehberine” çalışma bakanlığının sitesinden ulaşılabilir.

İşyeri Ortam Ölçümleri

İşyeri ortamının, çalışanların sağlığı ve meslek hastalıkları yönünden incelenmesi ve takip edilmesi gerekmektedir. Bu nedenle de işyeri ortam ölçümleri yapılmalıdır. İşyeri ortam ölçümleri: toz, gürültü, aydınlatma, titreşim, termal konfor şartları ile ilgili ölçümlerdir.

Çalışanların Bilgilendirilmesi

İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve sürdürülebilmesi amacıyla işveren, çalışanları ve çalışan temsilcilerini işyerinin özelliklerini dikkate alarak; işyerinde karşılaşılabilecek sağlık ve güvenlik riskleri, koruyucu ve önleyici tedbirler, kendileri ile ilgili yasal hak ve sorumluluklar ve ilkyardım, olağan dışı durumlar, afetler ve yangınla mücadele ve tahliye işleri konularında bilgilendirir.

Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri

İşveren çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerini almasını sağlar. Bu eğitim özellikle; işe başlamadan önce, çalışma yeri veya iş değişikliğinde, iş ekipmanın değişmesi halinde veya yeni teknoloji uygulanması halinde verilir. Eğitimler değişen ve ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak yenilenir, gerektiğinde ve düzenli aralıklarla tekrarlanır.

İş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan çalışana işe başlamadan önce, söz konusu kazanın veya meslek hastalıklarının sebepleri, korunma yolları ve güvenli çalışma yöntemleri ile ilgili ilave eğitim verilir. Ayrıca, herhangi bir sebeple altı aydan fazla süreyle işten uzak kalanlara, tekrar işe başlatılmadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

Söz konusu eğitimlerin maliyeti çalışanlara yansıtılamaz. Eğitimlerde geçen süre çalışma süresinden sayılır.

Sağlık Gözetimi

İşveren, çalışanların işyerinde maruz kalacakları sağlık ve güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar. İşveren, çalışanların; işe girişlerinde, iş değişikliğinde, iş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaştırmalarından sonra işe dönüşlerini talep etmeleri halinde ve işin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenen düzenli aralıklarla çalışanlarının sağlık muayenelerinin yapılmasını sağlamak zorundadır. Az tehlikeli sınıfta faaliyet gösteren işyerlerinde periyodik muayenelerin beş yılda bir yapılması gerekir.

İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının Kayıt ve Bildirimi

İşveren, bütün iş kazaları ve meslek hastalıklarının kaydını tutar. Gerekli incelemeleri yaparak bunlarla ilgili raporları düzenler.

İşveren, iş kazalarını kazadan sonraki üç iş günü içinde, sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek hastalıklarını ise öğrendiği tarihten itibaren üç iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna online olarak bildirir. 

Çalışan Temsilcisi

Çalışan temsilcisi, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma vb. konularda çalışanları temsil etmeye yetkili çalışandır.

İşveren, çalışanlar arasında yapılacak seçim veya seçimle belirlenemediği durumda atama yoluyla 2 ila 50 arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 1 çalışan temsilci görevlendirir. Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.

Onaylı Defter Tutmak

İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği gereğince, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı tarafından yapılan tespit ve tavsiyeler ile gerekli görülen diğer hususların yazıldığı, seri numaralı ve sayfaları bir asıl iki kopyalı şekilde düzenlenmiş, her işyeri için tek olan bu defteri tutmak gerekmektedir.  Bu defter işyerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri veya noterce her sayfası mühürlenmek suretiyle onaylanır.

İSG Personeli Temini:

• 06.2015 tarih ve 29401 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “İşyerlerinde İşveren veya İşveren Vekili Tarafından Yürütülecek İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerine İlişkin Yönetmelik” uyarınca ondan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için, iş sağlığı güvenliği mevzuatında iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimine verilen görevleri (işe giriş ve periyodik muayeneler, tetkikler işyerinde yapılması gerekli ölçümler hariç olmak üzere) Yönetmelikte belirtilen eğitimi tamamlayan işveren veya işveren vekilleri yürütebileceklerdir. İşe giriş ve periyodik muayeneler, tetkikler konusunda kamu sağlık hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden hizmet alınabilecektir. İşyeri ortam ölçümleri ise Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca yetkilendirilen laboratuvarlara yaptırılacaktır.

Bu kapsamda, Anadolu Üniversitesi ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı arasında 09.10.2015 tarihinde İşyerlerinde İşveren veya İşveren Vekili Tarafından Yürütülecek İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Eğitim, Sınav ve Belgelendirme işbirliği protokolü imzalanmıştır.

Anadolu Üniversitesi ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı işbirliğiyle hazırlanan sertifika programına katılarak başarılı olan işveren veya işveren vekilleri ondan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde, Yönetmelikte belirtilen çerçevede iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini kendileri yürütebilecektir.

Program süresi 1 dönem olup 12 haftadan oluşmakla birlikte, Bahar, Yaz ve Güz olmak üzere bir yılda 3 dönem olarak açılmaktadır.

Yeni dönem kayıtları 2016 yılı Haziran ayında başlayacaktır. Kayıt bedeli 250 TL’dir.

İSG (İş Sağlığı ve Güvenliği) hizmetlerini üstlenmek isteyen ve sınavda başarılı olan işveren veya işveren vekilleri, İSG-KATİP sisteminde internet üzerinden elektronik olarak kendi kayıtlarını yapmaları halinde, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebileceklerdir.

Gerekli eğitimi alıp yapılacak sınavda başarılı olarak belgesini alan işveren veya işveren vekilleri, öncelikle İSG-KATİP üzerinden sisteme kayıt olmak zorundadır. İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin işlemleri yapma yetkisi bu kayıttan sonra başlayacaktır. İşverenin kapsama giren ayrı bir işyeri açması veya işveren vekilinin kapsamındaki başka bir işyerinde göreve başlaması halinde İSG-KATİP sisteminde kayıtlarını yenilemeleri gerekmektedir.

İSG-KATİP sistemine nasıl kayıt yapılması gerektiği Bakanlık Ana Sayfasında ve İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün internet adresinde duyurulacaktır.

• Çalışan sayısı ondan az olan işyerlerinde yukarıda belirtilen eğitimi alan işveren veya işveren vekilinin yetkilendirilmediği durumlarda ve çalışan sayısının on ve üzerinde olduğu işyerlerinde, İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri dışarıdan hizmet alımı yoluyla, il sınırları içinde kurulu (veya komşu ilde kurulu) Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimlerinden, kamu sağlık hizmeti sunucularından, işyeri hekimi belgesi olan aile hekimlerinden sağlanabilecektir. İşyerinde hizmet verecek iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bilgilerinin İSG-KATİP sistemine kayıt edilmesi zorunludur.

• İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatındaki düzenlemelere aykırılık sebebiyle uygulanacak idari para cezaları 6331 sayılı Kanunun 26. maddesinde düzenlenmiş olup, 2016 yılında uygulanacak idari para cezalarının listesine çalışma bakanlığının internet adresinden ulaşılabilir.